Pensioenopbouw in België kan op verschillende manieren, afhankelijk van je statuut: ben je werknemer, zelfstandige of bedrijfsleider met een vennootschap? De Belgische wetgeving voorziet diverse fiscale stimulansen om mensen aan te moedigen hun eigen aanvullend pensioen op te bouwen. In dit overzicht krijg je een helder beeld van de vijf meest gebruikte pensioenformules in België. We lichten ze toe en geven aan wanneer welke keuze interessant kan zijn.
Pensioensparen (privéformule)
Pensioensparen is één van de populairste en meest toegankelijke manieren van privé pensioenopbouw in België. Iedereen vanaf 18 jaar kan intekenen, en wie vóór zijn 55e start, geniet het langst van het fiscaal voordeel. Je stort jaarlijks een bedrag naar keuze, met een maximum van ongeveer €1.020 of €1.310. Kies je voor het lagere plafond, dan krijg je een belastingvermindering van 30%; kies je voor het hogere plafond, dan bedraagt het voordeel 25%.
Vanaf je 60e verjaardag word je belast op het opgebouwde kapitaal aan een voordelig tarief van 8%.
Je kan pensioensparen doen via een fonds bij de bank of via een verzekering bij een verzekeraar. In dat laatste geval wordt gewerkt met zogenoemde tak-producten: tak 21 (kapitaalgarantie) of tak 23 (beleggingsfonds zonder garantie).
Lees meer over beleggen via een levensverzekering
Langetermijnsparen (privéformule)
Langetermijnsparen is een vaak vergeten broertje van het pensioensparen. Ook hier krijg je een belastingvermindering van 30% op je jaarlijkse storting, maar het plafond ligt hoger: ongeveer €2.350 per jaar. Belangrijk verschil is dat je voldoende belastingen moet betalen om hiervan optimaal te profiteren. Voor wie een bruto belastbaar inkomen heeft vanaf ± €30.000, wordt dit systeem voor aanvullend pensioen in België interessant.
Langetermijnsparen wordt doorgaans aangeboden via verzekeringsproducten, en dus via tak 21 of tak 23. Je geniet hetzelfde belastingvoordeel én dezelfde eindbelasting als bij pensioensparen.
Is langetermijnsparen interessant voor jou? Ontdek het hier
VAPZ: Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen
Voor wie als zelfstandige in België werkt, is het VAPZ dé standaardoplossing om aanvullend pensioen op te bouwen. Zelfstandigen in hoofd- of bijberoep kunnen bovenop hun sociale bijdragen sparen via dit fiscaal voordelige systeem. De premies zijn volledig aftrekbaar als beroepskost en verlagen ook je sociale bijdragen. In 2025 bedraagt het plafond voor het sociaal VAPZ ongeveer €3.865.
Je beslist zelf hoeveel je stort, en ook hier wordt het geld meestal belegd via tak 21 of tak 23. Je hoeft dus niet actief te beleggen om dit fiscaal voordeel te benutten.
Lees meer over VAPZ in onze rubriek
IPT: Individuele Pensioentoezegging
Bedrijfsleiders met een vennootschap kunnen hun aanvullend pensioen optimaliseren via een IPT (Individuele Pensioentoezegging). Dit systeem laat toe om via de vennootschap fiscaal voordelig pensioen op te bouwen. De premies worden betaald door de vennootschap en zijn aftrekbaar als beroepskost.
Hoeveel je mag storten hangt af van de 80%-regel, waarbij het wettelijk pensioen en het aanvullend pensioen samen niet meer dan 80% van je laatste brutoloon mogen bedragen. De opgebouwde reserve wordt belegd via tak 21, tak 23 of tak 44, naargelang je voorkeur.
Lees hier hoe een IPT werkt en waar je op moet letten
POZ: Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen
Zelfstandigen zonder vennootschap kunnen geen IPT afsluiten, maar sinds 2018 bestaat er een alternatief: de POZ (Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen). Dit systeem is bedoeld voor natuurlijke personen met een zelfstandig statuut.
Net als bij een IPT zijn de premies aftrekbaar als beroepskost. De beleggingsvorm is ook hier doorgaans een combinatie van tak 21 of tak 23. Hoewel de fiscale ruimte iets beperkter is dan bij een IPT, blijft de POZ een interessante oplossing voor wie extra pensioenopbouw zoekt als zelfstandige.
Wat is POZ en voor wie is het interessant?
Vergelijking van pensioenformules in België
| Formule | Voor wie? | Fiscaal voordeel | Beleggingsvorm | Max. bedrag (2025) |
|---|---|---|---|---|
| Pensioensparen | Iedereen | 25% of 30% belastingvermindering | Tak 21 / Tak 23 / Fonds | ± €1.020 / €1.310 |
| Langetermijnsparen | Iedereen (met belastingsdruk) | 30% belastingvermindering | Tak 21 / Tak 23 | ± €2.350 |
| VAPZ | Zelfstandigen | Volledig aftrekbaar als beroepskost | Tak 21 / Tak 23 | ± €3.865 (sociaal VAPZ) |
| IPT | Bedrijfsleiders met vennootschap | Aftrekbaar via vennootschap | Tak 21 / Tak 23 / Tak 44 | Variabel (80%-regel) |
| POZ | Zelfstandigen zonder vennootschap | Aftrekbaar als beroepskost | Tak 21 / Tak 23 | Idem als IPT (lager plafond) |
Welke pensioenformule past bij jou?
De juiste oplossing voor pensioenopbouw in België hangt af van je statuut, je inkomen en je fiscale situatie. Werknemers kunnen meestal combineren: pensioensparen én langetermijnsparen. Zelfstandigen starten best met een VAPZ en kunnen dit aanvullen met een POZ. Bedrijfsleiders hebben via een IPT de ruimste fiscale marge.
In onze kennisbank lees je per systeem alles over fiscale voordelen, beleggingsvormen en rendement.
