De POZ of Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen is een relatief nieuwe manier voor zelfstandigen zonder vennootschap om aanvullend pensioen op te bouwen met fiscale voordelen. Sinds oktober 2017 kunnen zij, bovenop het VAPZ, ook via een POZ fiscaal sparen voor hun pensioen. In dit artikel ontdek je hoe het werkt, wat de voordelen zijn, hoeveel je mag sparen en waarom het een belangrijke aanvulling is op het VAPZ.
Wat is een POZ en voor wie is het bedoeld?
POZ staat voor Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen. Het is een spaarformule voor zelfstandigen zonder vennootschap, bedoeld om extra pensioen op te bouwen via de tweede pensioenpijler, met belastingvermindering van 30%.
Een POZ is fiscaal vergelijkbaar met pensioensparen of langetermijnsparen, maar de bedragen liggen gevoelig hoger. Net zoals bij een IPT (voor zaakvoerders met een vennootschap) moet de POZ voldoen aan de 80%-regel: het totaal van het wettelijk pensioen en de aanvullende uitkeringen uit de tweede pijler (VAPZ + POZ) mag niet meer bedragen dan 80% van het laatste beroepsinkomen.
Waarom werd de Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen ingevoerd?
Tot 2017 konden enkel zelfstandigen met een vennootschap via hun bedrijf grote bedragen fiscaal voordelig opzijzetten via een IPT. Zelfstandigen zonder vennootschap konden enkel gebruikmaken van het VAPZ, waarvan het maximumbedrag beperkt is. Die ongelijkheid wilde de overheid wegwerken.
Met de POZ kunnen nu ook eenmanszaken en vrije beroepers zonder vennootschap hun pensioenopbouw uitbreiden.
Wat zijn de fiscale voordelen van een POZ?
Je ontvangt een belastingvermindering van 30% op de gestorte premie. Let wel: op de premie is een verzekeringstaks van 4,40% verschuldigd. Netto betekent dit dat je een reëel fiscaal voordeel van ±25,60% krijgt.
Voorbeeld:
- Je stort €2.000 in je POZ
- Je betaalt €88 instaptaks (4,4%)
- Je krijgt €600 belastingvermindering (30% op premie)
- Je netto fiscaal voordeel bedraagt dan ± €512
Waarom eerst VAPZ gebruiken voor je aan POZ begint
Hoewel een POZ fiscaal interessant is, moet je eerst maximaal gebruik maken van het VAPZ. Waarom?
- Bij een VAPZ is de premie aftrekbaar als beroepskost → je bespaart meer dan 60% door de combinatie van belastingvermindering en verlaging van sociale bijdragen.
- Bij een POZ is het voordeel beperkt tot 30% belastingvermindering.
Een POZ komt dus pas op de tweede plaats, als je het maximum VAPZ al benut hebt.
Wie kan een POZ afsluiten in België?
- Zelfstandigen zonder vennootschap
- Vrije beroepers met een eenmanszaak
- Zelfstandigen in hoofdberoep
Let op: als je een vennootschap hebt, kies je beter voor een IPT (Individuele Pensioentoezegging) via je vennootschap.
Tak 21 of tak 23: hoe wordt je POZ belegd?
Net als bij het VAPZ wordt je POZ-premie belegd via een verzekeringscontract:
- Tak 21: veilige belegging met kapitaalgarantie
- Tak 23: beursgerelateerde belegging met potentieel hoger rendement, maar zonder garantie
Je kunt ook kiezen voor een combinatie van beide, afhankelijk van je profiel en doelen.
Hoeveel mag je jaarlijks storten in een POZ?
De POZ moet voldoen aan de 80%-regel. Dit betekent dat het totaal van je wettelijk pensioen én aanvullende pensioenen (VAPZ + POZ) niet meer dan 80% van je laatste netto beroepsinkomen mag bedragen.
De berekening van deze grens is technisch en houdt o.a. rekening met je loon, VAPZ-rechten, en het verwachte wettelijk pensioen. De meeste verzekeraars en sociaal secretariaten bieden simulaties aan.
Er is dus geen vast maximum zoals bij het VAPZ, maar wel een persoonlijke bovengrens.
Wanneer krijg je je POZ-kapitaal uitbetaald?
De uitbetaling gebeurt:
- Op je wettelijke pensioenleeftijd
- Of bij effectieve pensionering vanaf 60 jaar (onder voorwaarden)
De uitkering wordt belast aan gunstige voorwaarden via het stelsel van de fictieve rente (net als bij VAPZ en IPT).
Is een POZ interessant voor zelfstandigen zonder vennootschap?
Zeker. Als je het VAPZ al benut hebt, biedt POZ je de mogelijkheid om verder fiscaal voordelig te sparen voor later. Gezien het lage wettelijke pensioen van zelfstandigen (gemiddeld rond €850 per maand, met een maximum van ± €1.350 bruto voor alleenstaanden) is extra pensioenopbouw absoluut noodzakelijk.
Een POZ:
- Laat je toe méér te sparen dan via enkel VAPZ
- Biedt een belastingvermindering van 30%
- Is combineerbaar met pensioensparen, langetermijnsparen en vrij sparen
Conclusie: POZ als aanvulling op VAPZ
De POZ is een waardevol instrument voor zelfstandigen zonder vennootschap die hun pensioenopbouw willen versterken. Het fiscaal voordeel is iets minder dan bij VAPZ, maar het toegelaten spaarvolume ligt een stuk hoger. Door VAPZ en POZ te combineren, bouw je op een fiscaal slimme manier een aanvullend pensioen op dat past bij jouw levensstandaard.
