Tak 21 is een beleggingsformule die je vindt binnen het aanbod van levensverzekeringen. In tegenstelling tot risicovolle beleggingen zoals aandelen of fondsen, draait het bij Tak 21 vooral om zekerheid en stabiliteit. Wie kiest voor een Tak 21-contract, krijgt namelijk een gegarandeerde rentevoet op het gespaarde kapitaal, eventueel aangevuld met een winstdeelname. Bovendien is je kapitaal beschermd, wat het product aantrekkelijk maakt voor wie zijn pensioenreserve of spaargeld niet aan grote schommelingen wil blootstellen.
Deze formule wordt dan ook vaak ingezet als bouwsteen binnen pensioenopbouw, bijvoorbeeld in het kader van VAPZ, POZ of IPT. Ook particulieren gebruiken Tak 21 als veilig alternatief voor een klassieke spaarrekening, zij het dan binnen een levensverzekering.
Hoe werkt Tak 21?
Wanneer je geld stort in een Tak 21-contract, gaat dat bedrag naar een verzekeraar die het beheert volgens een defensieve beleggingsstrategie. De verzekeraar garandeert jou een jaarlijkse rentevoet – bijvoorbeeld 1,50% – op het gestorte kapitaal. Dat wil zeggen dat je exact weet hoeveel je spaargeld minimaal zal opbrengen, ongeacht de economische omstandigheden. De meeste contracten voorzien ook in een eventuele winstdeelname: als de verzekeraar winst maakt op zijn algemene portefeuille, krijg jij daar als klant een stukje van.
Je loopt in een Tak 21 dus geen beleggingsrisico. De verzekeraar draagt de risico’s, maar beperkt daardoor ook het rendement. In tijden van lage rente levert dit soort contract dan ook geen spectaculaire winsten op, maar wel gemoedsrust en voorspelbaarheid.
Voor wie is Tak 21 geschikt?
Tak 21 is bedoeld voor spaarders en beleggers die zekerheid belangrijker vinden dan rendement. Het product spreekt vooral mensen aan die hun geld niet willen blootstellen aan beursrisico’s, zoals zelfstandigen die fiscaal willen optimaliseren via VAPZ of POZ, of bedrijfsleiders die hun vennootschap een IPT willen laten opbouwen. Ook wie dichtbij pensioen staat en zijn reeds opgebouwde kapitaal liever beschermt dan blijft beleggen, vindt in Tak 21 een rustgevende oplossing.
Daarnaast gebruiken ouders of grootouders soms een Tak 21 als lange termijn spaaroplossing voor (klein)kinderen, omdat het product een duidelijke einddatum en vaste opbouw biedt.
Fiscale aspecten van Tak 21
Op zichzelf biedt Tak 21 geen belastingvoordeel. Wie echter kiest om het contract in te zetten binnen een fiscaal systeem – zoals pensioensparen, langetermijnsparen, VAPZ, POZ of IPT – geniet wél fiscale stimuli. In die gevallen is het vooral de combinatie van Tak 21 met het gekozen systeem die voordelig werkt: de stortingen zijn aftrekbaar, de belasting wordt uitgesteld tot op pensioengerechtigde leeftijd, en het kapitaal wordt meestal gunstig belast.
Belangrijk is dat de uitkering van Tak 21 – bijvoorbeeld bij pensionering – op een andere manier belast wordt dan het klassieke spaarboekje. Vaak geldt er een zogeheten fictieve rente of wordt de uitbetaling onderworpen aan specifieke bijdragen zoals solidariteitsbijdragen of RIZIV-heffing, afhankelijk van het type contract. In ons overzicht van VAPZ, POZ en IPT leggen we dit verder uit.
Kosten en rendement
Hoewel Tak 21 een gegarandeerde rente biedt, betekent dit niet dat er geen kosten aan verbonden zijn. Bij de storting geldt in sommige gevallen een premietaks, bijvoorbeeld bij POZ en IPT bedraagt die 4,40%. Daarnaast rekenen verzekeraars instapkosten aan, meestal tussen 0% en 6%, afhankelijk van met wie je samenwerkt. Jaarlijks worden ook beheerskosten afgehouden, gemiddeld tussen 0,30% en 1,00%, wat het effectieve rendement drukt. Vraag dus altijd een duidelijk overzicht van alle kosten vóór je tekent.
Het rendement van Tak 21 bestaat uit twee delen: de gegarandeerde rente en de eventuele winstdeelname. De laatste hangt volledig af van de financiële resultaten van de verzekeraar en is dus variabel. Sommige jaren is die winstdeelname aantrekkelijk, andere jaren valt ze weg. Het totale rendement ligt de laatste jaren gemiddeld tussen 1,5% en 2,5% netto, al is dat geen garantie voor de toekomst.
Een voordeel dat vaak vergeten wordt: winstdeelnames zijn belastingvrij bij uitkering. Daardoor is Tak 21 interessanter dan een klassieke spaarrekening met dezelfde bruto-opbrengst.
Tak 21 als pensioenopbouw en vastgoedfinanciering
Een van de sterke punten van Tak 21 is dat het perfect kan dienen als fundament in een pensioenopbouwplan. Zeker wie zijn pensioen via VAPZ, POZ of IPT opbouwt, kiest vaak bewust voor Tak 21 omwille van de kapitaalbescherming. Zo weet je dat het opgebouwde pensioenbedrag effectief beschikbaar zal zijn wanneer je stopt met werken.
Bovendien biedt Tak 21 nog een andere troef: je kan je opgebouwde kapitaal onder bepaalde voorwaarden gebruiken om vastgoed te financieren. Via een voorschot of inpandgeving kan je het contract inzetten voor de aankoop, bouw of renovatie van onroerend goed. Intussen blijft je geld renderen binnen het contract, wat fiscaal en financieel een slimme zet kan zijn. Niet elk contract laat dit toe, dus laat je hierbij goed begeleiden.
Besluit: stabiel sparen met fiscaal potentieel
Tak 21 is geen product waarmee je snel rijk wordt. Het is een formule voor wie wil sparen met zo weinig mogelijk risico. Dankzij de kapitaalbescherming, het vaste rendement en de eventuele winstdeelname vormt het een stevige pijler in een conservatief pensioenplan. In combinatie met fiscale optimalisatie binnen de juiste contractvorm kan Tak 21 op lange termijn een interessant nettoresultaat opleveren.
