Pensioensparen vs. beleggen in een wereldwijde ETF: wat is de beste keuze?

Je wilt investeren voor je pensioen. Maar hoe begin je daaraan?

Misschien stap je binnen bij je bank of verzekeraar. Daar krijg je al snel het klassieke advies te horen:

“Doe aan pensioensparen. Het is fiscaal voordelig!”

En om het nog aantrekkelijker te maken, volgt meteen een overtuigend voorbeeld:

“Als je €1.000 per jaar investeert, krijg je €300 belastingvermindering terug.”

Dat klinkt als een no-brainer, niet?

Maar dan ga je toch even zelf op zoek naar meer informatie. Je typt “pensioensparen” in Google en je oog valt op een artikel van een Finfluencer met de titel:

"Stop met pensioensparen via de bank. Kies voor een wereldwijde ETF."

Wat moet je doen? 

In dat artikel wordt pensioensparen vergeleken met zelf beleggen via een ETF — een tracker die de wereldwijde aandelenmarkt volgt.
En voor je het weet, heb je méér vragen dan antwoorden:

• Wat is nu écht de beste keuze?

• Hoeveel kost elk van beide opties?

• Welke strategie levert het meeste op?

• Hoe belangrijk zijn de fiscale voordelen?

• En vooral: welke aanpak past bij mij?

De verschillende manieren om aan pensioensparen te doen

Wanneer mensen het over pensioensparen hebben, bedoelen ze vaak een specifiek product dat fiscaal wordt gestimuleerd. Maar eigenlijk bestaan er meerdere manieren om voor je pensioen te sparen of te beleggen, elk met hun eigen voor- en nadelen.

Laten we de belangrijkste onderscheiden.

Tak21 (verzekeringsformule met kapitaalgarantie)

Tak21 is een levensverzekering die je combineert met pensioensparen. Het is bedoeld voor wie veiligheid verkiest: je krijgt op het einde van de rit je ingelegd kapitaal terug, met een beperkt rendement. Vaak krijg je ook een winstdeling, maar dat is niet gegarandeerd.

Tak23 (verzekeringsformule met fondsen)

Tak23 lijkt op een klassiek beleggingsfonds, maar dan in een verzekeringsstructuur. Je belegging volgt de markten, en het rendement is dus onzeker. De kostenstructuur is niet altijd transparant, en verschilt per aanbieder.

Tak44 (combinatie van Tak21 en Tak23)

Bij tak44 combineer je veiligheid met groeipotentieel. Een deel van je kapitaal krijgt zekerheid (Tak21), een ander deel wordt belegd (Tak23). Deze formule is bedoeld voor wie het risico wil spreiden.

Pensioenspaarfonds via de bank

Bij banken kun je rechtstreeks beleggen in pensioenspaarfondsen, zonder verzekeringsstructuur. Je krijgt ook het fiscaal voordeel van pensioensparen, maar de beleggingsmix en kosten worden bepaald door de bank.

Zelf beleggen via ETF’s (trackers)

Een ETF of Exchange Traded Fund is een beursgenoteerd fonds dat een index volgt. Je kunt zelf maandelijks beleggen in een wereldwijde aandelen-ETF, zoals de MSCI World of MSCI ACWI. Je krijgt hierbij geen fiscaal voordeel, maar wél meer vrijheid en lagere kosten.

Welke keuze past bij jouw profiel?

De juiste keuze hangt niet af van wat ‘men zegt’, maar van jouw persoonlijke situatie:

• Hoeveel risico wil je nemen?

• Hoeveel tijd heb je nog tot pensioen?

• Wil je alles zelf in handen nemen, of liever laten beheren?

• Hoe belangrijk vind je fiscaal voordeel?

• Ben je bereid om tijdelijk verlies te aanvaarden voor mogelijk hoger rendement?

Je risicoprofiel is hierin doorslaggevend:

Belangrijk: laat je niet meeslepen door de hype dat “jong = 100% aandelen”. Dat is een te simplistische kijk op risico. Jong zijn zegt niets over je risicotolerantie. Je financiële buffer, temperament en toekomstplannen zijn minstens even belangrijk.

Pensioenspaarfondsen vs. ETF’s: mag je ze vergelijken?

Veel vergelijkingen tussen pensioenspaarfondsen en ETF’s gaan te kort door de bocht. Waarom? Omdat beide producten binnen totaal verschillende kaders functioneren:

Pensioenspaarfondsen

• Mogen maximaal 75% in aandelen investeren (en meestal is het minder).

• Moeten verplicht een deel in Europa beleggen (de zgn. EER-regel).

• Hebben een verplichte spreiding, ook naar small caps.

• Worden strikt gereguleerd door Belgische wetgeving.

Wereldwijde ETF’s

• Kunnen 100% in aandelen investeren.

• Hebben geen regiobeperkingen — meeste wereldwijde ETF’s beleggen voor 60–70% in de VS.

• Focussen op grote bedrijven (Big Caps), vaak met betere verhandelbaarheid.

• Worden internationaal verhandeld, met transparante kosten.

Artikel uit 'De Tijd' : Waarin belegt uw dynamisch pensioenspaarfonds?[/caption]

De conclusie? Het zijn eigenlijk twee totaal verschillende producten. Pensioenspaarfondsen zitten in een fiscaal en wettelijk keurslijf. ETF’s zijn vrijer en internationaler. Je moet ze dus niet enkel op rendement vergelijken, maar ook op structuur, flexibiliteit en fiscale context.

Vaak wordt de vergelijking enkel op basis van rendement gemaakt, terwijl dat in dit geval te simplistisch is.

Rendementen: wat zegt de data?

Uit gegevens van De Tijd blijkt dat de rendementen van pensioenspaarfondsen sterk variëren, afhankelijk van profiel en periode. Gemiddeld ligt het bruto rendement tussen 3% en 7%, met uitschieters in goede beursjaren.

De MSCI ACWI — een veelgebruikte wereldwijde ETF — haalde tussen 2013 en 2023 een gemiddeld jaarlijks rendement van 11,32%.
Dat verschil lijkt enorm, maar is niet het volledige verhaal:

• Pensioenspaarfondsen hebben een belastingvoordeel dat het lagere rendement deels compenseert.

• ETF’s zijn afhankelijk van markten, timing en discipline (regelmatig beleggen).

• Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst.

Toch geldt: op lange termijn en bij lage kosten kunnen ETF’s fors beter presteren, zeker bij dynamische profielen.

Ter vergelijking: de afgelopen 10 jaar realiseerde de wereldwijde aandelen-ETF ACWI een rendement van 11,32%.

⚠️ Opgelet: Dit zijn historische rendementen. Toekomstige prestaties kunnen afwijken.

Kostenanalyse: hoeveel hou je netto over?

Kosten hebben een enorme impact op je uiteindelijke rendement.

Uit bovenstaande tabel (De Tijd) merken we op dat de (eenmalige) instapkosten voor pensioenspaarfondsen liggen tussen 0-3% en de jaarlijkse beheersvergoeding ligt tussen 1,04%-1,69%.

Bij een wereldwijde ETF heb je geen instapkosten (wel transactiekosten, afhankelijk van de broker). De jaarlijkse beheersvergoeding ligt tussen de 0,15%-0,30%.

Conclusie: ETF’s zijn kosten-efficiënter dan pensioenspaarfondsen. Vooral op lange termijn is dit een groot voordeel.

De kostenstructuur maakt op termijn een enorm verschil in je netto-opbrengst:

Stel je belegt 30 jaar lang elk jaar €1.000. Een verschil van 1% in jaarlijkse kosten kan tientallen duizenden euro’s schelen op je eindkapitaal. Dit is het vaakst onderschatte voordeel van zelf beleggen via ETF’s.

Fiscaliteit: gratis geld of gouden kooi?

Pensioensparen wordt fiscaal beloond:
Je krijgt 30% belastingvermindering op je stortingen tot €990 (of 25% op hogere stortingen tot €1.270).

Maar daar tegenover staan enkele nadelen:

• Je betaalt op je 60ste 8% belasting op het opgebouwde kapitaal.

• Als je vóór je 60ste stopt, betaal je een zwaardere heffing (33%).

• Je geld zit vast tot minstens 60 jaar.

ETF’s hebben géén fiscaal voordeel, maar bieden wél volledige flexibiliteit. Je kiest wanneer je koopt, verkoopt of pauzeert. Er is enkel beurstaks (0,12%) en roerende voorheffing (30% op meerwaarden bij obligatie-ETF’s).

Scenario-analyse: welke keuze past bij jou?

De kernvraag: Wil je zelf beleggen en volledige controle, of geef je het liever uit handen?

Samenvatting: Wat is de beste keuze?

✔️ Pensioenspaarfondsen: Fiscaal voordelig, maar beperkt in spreiding en rendement door regelgeving.
✔️ Wereldwijde ETF’s: Vrijheid, lagere kosten en historisch betere rendementen, maar zonder fiscaal voordeel.

✅ Wil je zelf beleggen en heb je een dynamisch profiel met een lange beleggingshorizon (15+ jaar)? Kies voor een wereldwijde ETF.
✅ Wil je minder risico, fiscaal voordeel en gemak (laten beheren)? Dan kan een pensioenspaarfonds beter passen.

De keuze hangt af van je beleggingsprofiel, risicobereidheid en financiële doelen.

Wees kritisch: wie geeft je het advies?

Let op voor volgende uitspraken:

• “Pensioensparen is altijd slim.”

• “ETF’s zijn de enige juiste keuze.”

• “Profiteer nu van fiscaal voordeel zonder risico!”

Vaak komen zulke uitspraken van partijen met een commercieel belang: banken willen hun fondsen verkopen, influencers willen hun cursus slijten.

Vertrouw daarom op feiten, niet op verkooppraatjes. Vergelijk objectieve data. Denk op lange termijn. En laat je indien nodig onafhankelijk adviseren.

Vragen of hulp nodig?

Wil je je persoonlijke situatie laten analyseren of twijfels bespreken? Stuur gerust een mailtje naar info@fincoach.be.