Startdatum & wettelijke basis
Gaat de meerwaardebelasting effectief in op 1 januari 2026, ook al is de wet nog niet gestemd?
Ja. De regering heeft bevestigd dat de belasting retroactief vanaf 1 januari 2026 zal gelden, ondanks het feit dat de wet zelf pas in de loop van 2026 door het parlement wordt goedgekeurd. Volgens experts kan dat juridisch, omdat het om een belasting in de personenbelasting gaat die pas nadien wordt afgerekend.
Hoe kan de regering een belasting retroactief invoeren?
De personenbelasting wordt altijd achteraf berekend en geïnd. Daardoor mag de wetgever een belasting invoeren met terugwerkende kracht binnen hetzelfde aanslagjaar. De Tijd verwijst naar fiscalisten die zeggen dat dit niet ongebruikelijk is, al blijft het politiek gevoelig.
Waarom is gekozen voor inwerkingtreding op 1 januari, ondanks juridische bezwaren?
Volgens De Tijd wou de regering absoluut vasthouden aan de datum uit de regeringsonderhandelingen. Een latere invoering werd politiek “onbespreekbaar”, hoewel experts aangeven dat dit juridisch eenvoudiger zou zijn geweest.
Wat houdt de overgangsregeling in?
Omdat de wet op 1 januari nog niet bestaat, kunnen banken de taks technisch niet inhouden. Daarom wordt een tijdelijke regeling ingevoerd:
– Banken houden geen taks in bij verkopen vóór publicatie van de wet, tenzij de klant dat expliciet vraagt (opt-in).
– Na publicatie wordt de standaard omgedraaid: banken houden wel in, tenzij de klant kiest voor opt-out.
Wat zijn de gevolgen van de late parlementaire stemming?
Beleggers die begin 2026 verkopen, moeten hun meerwaarde zelf aangeven. Hierdoor kan hun anonimiteit verdwijnen en ontstaat het risico dat beleggers ongelijk behandeld worden.
Inning
Wat is het verschil tussen opt-in en opt-out?
– Opt-in: de bank houdt de belasting in op het moment van verkoop.
– Opt-out: de bank houdt niets in en de belegger moet de meerwaarde zelf aangeven in de personenbelasting.
Hoe gebeurt de inning bij verkopen vóór publicatie van de wet?
– Standaard wordt geen taks ingehouden.
– De klant kan wel vragen om toch in te houden.
– In alle gevallen moet de belegger de meerwaarde opnemen in zijn aangifte.
Hoe gebeurt de inning bij verkopen ná publicatie van de wet?
– Standaard houdt de bank wel in (opt-in).
– Wie dat niet wil, kan kiezen voor opt-out.
– De bank moet dan een attest aan de fiscus bezorgen zodat de transactie zichtbaar is.
Wat als mijn bank weigert om vrijwillig in te houden (opt-in)?
De Tijd meldt dat sommige fiscalisten verwachten dat banken dit effectief zullen weigeren. In dat geval moet de klant verplicht zelf aangeven, en gaat de anonimiteit verloren.
Moet ik mijn meerwaarde altijd zelf aangeven?
Ja. Zelfs bij opt-in moet u de aangifte controleren. Banken houden geen rekening met de vrijstelling, dus wie de vrijstelling wil toepassen, moet altijd zelf aangeven.
Wat als er meerdere rekeninghouders zijn die niet allemaal bereikbaar zijn?
Volgens experten kan dit problematisch worden. Banken mogen mogelijk geen taks inhouden zonder instemming van alle titularissen. Dit kan leiden tot vertraging of het verplicht zelf aangeven van de meerwaarde.
Hoe meldt de bank mijn transactie aan de fiscus bij opt-out?
De bank moet een fiscaal attest bezorgen aan de administratie. Dat betekent dat de fiscus weet dat er een meerwaarde is, ook al houdt de bank geen belasting in.
Aangifte & vrijstellingen
Hoe pas ik de jaarlijkse vrijstelling van €10.000 toe wanneer de bank niet inhoudt?
Dan moet u de meerwaarde zelf in de belastingsaangifte opnemen. De vrijstelling wordt automatisch toegepast in de berekening.
Kan ik de vrijstelling gebruiken wanneer ik opt-in kies en de bank inhoudt?
Ja, maar enkel als u de meerwaarde toch in de aangifte opneemt. Anders wordt de vrijstelling niet toegepast en krijgt u de ingehouden belasting niet terug.
Welke informatie moet ik opnemen in mijn aangifte?
Voor elke verkoop:
– datum en bedrag van aankoop
– aankoopprijs (incl. toepasselijke referentiewaarde 31/12/2025 indien relevant)
– verkoopdatum en verkoopprijs
– berekende meerwaarde
– bewijsstukken (bankuitreksels, contracten, berekeningen)
Wat moet ik documenteren wanneer ik zelf moet aangeven?
Alle transactiedata én het bewijs van de waarde op 31/12/2025 voor posities die vóór 2026 werden opgebouwd.
Wat zijn valkuilen bij aangifte in 2026?
– Onjuiste berekening van de referentiewaarde.
– Vergeten van TIS-waarde bij Reynderstaks-producten.
– Geen rekening houden met wisselkoersverschillen.
– De vrijstelling niet activeren door de meerwaarde niet aan te geven.
Regels voor specifieke producten
Tak 21 & Tak 23
Hoe wordt de aankoopwaarde bepaald bij stortingen vóór of na 31 december 2025?
– Voor stortingen vóór 31/12/2025 geldt de reservewaarde op 31/12/2025, tenzij de stortingen hoger zijn.
– Voor stortingen na 31/12/2025 geldt altijd het gestorte bedrag.
Hoe worden premies, reserves en kosten verwerkt?
De uitgekeerde reserve min eventuele kosten geldt als verkoopwaarde.
Fondsen & Reynderstaks
Hoe wordt dubbele belasting vermeden?
Bij fondsen met >10% obligaties blijft de Reynderstaks de obligatiecomponent belasten. De nieuwe meerwaardebelasting wordt enkel geheven op het deel dat nog niet door de Reynderstaks is belast.
Producten met eindvervaldag
Wordt meerwaarde belast bij eindvervaldag?
Er is nog geen definitieve regeling. Het kabinet Financiën zegt dat dit product per product moet worden bekeken.
Valuta
Hoe wordt meerwaarde berekend bij andere valuta?
De meerwaarde wordt altijd in euro berekend.
Het kan dus dat u:
– winst maakt in dollar, maar
– verlies in euro → géén belasting verschuldigd.
Fysiek goud
Welk fysiek goud valt onder de meerwaardebelasting?
Enkel beleggingsgoud:
– goudstaven ≥ 995/1000
– gouden munten ≥ 900/1000 én opgenomen op de EU-lijst
Valt zilver, platina en palladium onder de taks?
Nee, die worden niet belast.
Opties & derivaten
Je hebt een optie gekocht (open buy) van een call of put
Hoe wordt de aankoopprijs bepaald bij de uitoefening van gewone opties?
Voor gewone opties — dus opties waarvoor geen specifiek fiscaal gunstregime bestaat zoals werknemersopties - geldt een eenvoudige regel:
👉 Bij uitoefening telt altijd de uitoefenprijs (strike price) als aankoopprijs van het onderliggende aandeel.
Dit komt rechtstreeks uit de toelichting van het kabinet Financiën.
Voorbeeld: gekochte calloptie :
U koopt een calloptie met uitoefenprijs €20
Op de uitoefendatum noteert het aandeel €35
U oefent de optie uit en koopt de aandelen aan €20
➡️ Voor de toepassing van de meerwaardebelasting geldt €20 als uw aankoopprijs, niet de marktrichtwaarde €35.
Waarom?
Omdat de meerwaardebelasting wordt geheven op de winst bij verkoop van het aandeel, niet op het voordeel uit de optie-uitoefening zelf. De meerwaardebelasting zal geheven worden wanneer u de aandelen verkoopt.
En bij verkoop van opties (zonder uitoefening)?
Wordt een optie verkocht vóór uitoefening (bijv. u verkoopt een call of put met winst), dan:
👉 wordt de meerwaarde op de optie zelf belast aan 10%.
Net zoals bij andere financiële instrumenten.
Aankoop optie €5
Verkoop optie €12
Meerwaarde €7 → belastbaar (behoudens vrijstelling)
Opties die waardeloos aflopen
Een gekochte optie die waardeloos afloopt = verlies. Verlies is niet aftrekbaar. Geen meerwaardebelasting
Je hebt een optie geschreven = verkopen van een call of put
Geschreven putopties
Bij een geschreven put verplicht u zich om de aandelen te kopen aan de uitoefenprijs indien de koper zijn recht uitoefent.
Als de putoptie wordt uitgeoefend
U moet de aandelen kopen aan de strike prijs. Daarom geldt:
👉 Aankoopprijs = uitoefenprijs van het aandeel
De ontvangen premie:
wordt niet meegerekend in de aankoopprijs
valt onder het fiscale regime voor diverse inkomsten (kan belast worden als divers inkomen)
Voorbeeld
U schrijft een put 50 en ontvangt €4 premie.
Het aandeel zakt naar €40 → de koper oefent uit.
U koopt aan €50
Aankoopprijs voor de meerwaardebelasting = €50
De premie van €4 wordt apart fiscaal behandeld
Geschreven callopties
Bij een geschreven call gaat u de verplichting aan om aandelen te verkopen aan de strike prijs als de koper uitoefent.
Als de calloptie wordt uitgeoefend : U moet de aandelen leveren aan de strike prijs
Daarom geldt: 👉 Verkoopprijs = uitoefenprijs van het aandeel
De premie die u ontving, valt ook hier onder het regime van diverse inkomsten, niet onder de meerwaardebelasting op aandelen.
Voorbeeld
U bezit aandelen gekocht aan €30.
U schrijft een call 40 en ontvangt €3 premie.
Het aandeel staat €48 → koper oefent uit.
U verkoopt voor €40
Verkoopprijs voor de meerwaardebelasting = €40
De premie van €3 wordt apart belast (niet in de meerwaarde op het aandeel)
Meerwaardebelasting : U had aandelen gekocht aan €30 en verkoopt aan €40. Het verschil dient als basis.
Als geschreven opties níet worden uitgeoefend
Wanneer een geschreven optie waardeloos afloopt:
✔️ U houdt de volledige premie
✔️ Er is geen meerwaardebelasting
✔️ De premie wordt behandeld als divers inkomen
De premie ondergaat zijn eigen fiscaal regime.”
Bronnen
Deze antwoorden zijn gebaseerd op recente berichtgeving van:
– De Tijd, Meerwaardetaks start op 1 januari met overgangsregeling, 6–7 december 2025
– De Tijd, Meer duidelijkheid over meerwaardebelasting: dit moet u weten, 8 december 2025
Disclaimer
Deze FAQ is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Ze vormt geen financieel, fiscaal of juridisch advies. De regelgeving kan wijzigen en ondanks zorgvuldigheid kunnen fouten of onvolledigheden voorkomen.
Voor persoonlijk advies verwijzen we naar professionele begeleiding en naar de officiële FinCoach-disclaimer.
Interesse in meer waardevolle content? Abonneer je op onze gratis nieuwsbrief!