Wat zijn de kosten bij ETF's?

Beleggen in ETF’s (Exchange Traded Funds) is populair omdat deze fondsen zowel diversificatie als lage kosten bieden. Maar ook bij ETF’s is kostenbewust beleggen een must. Je rendement wordt namelijk beïnvloed door verschillende tarieven en heffingen. In dit artikel leggen we uit welke kosten er bestaan, op welke momenten je ze betaalt en waar je op moet letten om efficiënt te beleggen.

Je betaalt kosten op drie sleutelmomenten van je beleggingstraject:

1. Bij de aankoop van een ETF.

2. Tijdens het bezit van de ETF in je portefeuille.

3. Bij de verkoop van je ETF.

Daarnaast spelen fiscale regels een belangrijke rol. Het is verstandig om je hiervan bewust te zijn om onaangename verrassingen te vermijden. Hieronder vind je twee afbeeldingen die deze kosten overzichtelijk weergeven. 

1. Kosten bij de aankoop van ETF’s

Zodra je een ETF koopt via een online broker of bankplatform, betaal je doorgaans twee soorten kosten: makelaarskosten en beurstaks (TOB).

Makelaarskosten

Makelaarskosten (ook wel transactiekosten) zijn de bedragen die je broker aanrekent om een aankooporder uit te voeren. Deze kosten verschillen sterk per makelaar.

• Traditionele banken rekenen vaak hogere transactiekosten, soms meer dan tien euro per transactie.

• Digitale brokers zoals DEGIRO, Keytrade en Bux Zero bieden meestal lagere tarieven. Sommige brokers laten je zelfs gratis handelen in een selectie van ETF’s.

Wanneer je brokers vergelijkt, kijk dan niet alleen naar de kost per transactie, maar ook naar extra kosten, zoals bewaarloon (kosten voor het aanhouden van een effectenrekening) of valutakosten wanneer je in een andere munt belegt. Een lage transactiekost kan weggeveegd worden door hoge overige kosten, waardoor je netto toch meer betaalt.

Beurstaks (TOB – Taks op beursverrichtingen)

De beurstaks is een belasting die in België wordt geheven op aan- en verkooptransacties van beursgenoteerde producten, waaronder ETF’s. Het percentage hangt af van het soort ETF en of het fonds in België is geregistreerd.

• Aandelen-ETF’s: meestal 0,12% beurstaks.

• Obligatie-ETF’s of gemengde fondsen: beurstaks kan oplopen tot 1,32%.

• Niet in België genoteerde ETF’s (bijvoorbeeld op de Xetra-beurs): vaak geen beurstaks verschuldigd.

Voorbeeld: als je €5.000 investeert in een aandelen‑ETF met 0,12% beurstaks, betaal je €6 belasting bij de aankoop. Bij meerdere transacties of grotere bedragen kan dit snel oplopen.

2. Kosten tijdens het bezit van een ETF

Ook wanneer je geen transacties uitvoert, betaal je indirect kosten. Belangrijke kosten tijdens het aanhouden van een ETF zijn de TER en eventuele belastingen op dividenden.

Total Expense Ratio (TER)

De Total Expense Ratio (TER) is de jaarlijkse beheerskost van het fonds. Deze kost omvat onder meer operationele uitgaven, management, administratie en distributie. Je ziet de TER niet rechtstreeks op je rekening, omdat ze automatisch verwerkt is in de koers van de ETF.

• Bij brede indexfondsen, zoals de Vanguard FTSE All‑World of iShares MSCI World, ligt de TER doorgaans tussen 0,07% en 0,22% per jaar.

• Thema- of niche‑ETF’s (bijvoorbeeld ESG‑, technologie- of sectorgerichte trackers) kunnen een TER van 0,5% of meer hebben.

Door bewust te kiezen voor een ETF met lage TER kun je je rendement op lange termijn verbeteren.

Roerende voorheffing op dividenden

Bezit je een uitkerende ETF (distributing of DIS-variant), dan ontvang je regelmatig dividenden. Op deze uitkeringen houdt de broker automatisch 30% roerende voorheffing in. Ontvang je bijvoorbeeld €100 dividend, dan zie je slechts €70 op je rekening verschijnen.

Voor beleggers die inkomsten willen genereren, is dit een belangrijk aandachtspunt. Om fiscaliteit te optimaliseren kiezen veel Belgische beleggers voor kapitaliserende ETF’s (de accumulating of ACC-variant). Deze herinvesteren het dividend automatisch, waardoor je in België op dat moment geen roerende voorheffing betaalt.

3. Kosten bij verkoop van ETF’s

Wanneer je jouw ETF’s verkoopt, betaal je opnieuw makelaarskosten en mogelijk opnieuw beurstaks. De hoogte van de taks is opnieuw afhankelijk van het soort ETF en de plaats van notering (Belgisch of buitenlands). Let vooral bij grote bedragen op, want kleine verschillen in percentage kunnen je nettowinst aanzienlijk beïnvloeden.

Reynders‑taks: belasting op meerwaarde van obligatiedeel

De Reynders‑taks is een belasting op de meerwaarde van het obligatiegedeelte van je ETF. Deze belasting is enkel van toepassing wanneer jouw ETF voor meer dan 25% in obligaties of cash belegt. Bij verkoop betaal je dan 30% belasting op de gerealiseerde winst van dat obligatiedeel.

Bij pure aandelen‑ETF’s is er géén belasting op meerwaarde bij verkoop. Dit maakt aandelen‑ETF’s aantrekkelijk voor beleggers die hun beleggingen lang aanhouden.

Voorbeeld: Stel, je koopt een gemengde ETF (60% aandelen, 40% obligaties) voor €100. Later verkoop je de ETF aan €120. Veertig procent van de winst (€8) wordt belast tegen 30%. Je betaalt dus €2,40 Reynders‑taks.

4. Fiscale aandachtspunten

De fiscaliteit rond ETF’s in België is complex en verandert regelmatig. Houd rekening met de volgende algemene regels en check regelmatig bij je financieel adviseur of via officiële bronnen of er recent wijzigingen zijn:

• 30% roerende voorheffing op dividenden van uitkerende ETF’s.

• Reynders‑taks (30%) op meerwaarde van obligatiegedeelten (alleen bij ETF’s die méér dan 25% in obligaties beleggen).

• Geen vermogensbelasting in België (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland).

• Geen belasting op meerwaarden bij verkoop van aandelen‑ETF’s, zolang je persoonlijke en fiscale situatie niet anders bepaalt.

Conclusie: kosten kennen = slimmer beleggen

ETF’s staan bekend als transparant en laagdrempelig – en terecht. Maar ze zijn niet gratis. Om als belegger de juiste keuzes te maken, heb je baat bij een duidelijk overzicht van:

• Alle kosten: zowel bij aankoop, tijdens het bezit als bij verkoop.

• Belastingen: roerende voorheffing, beurstaks en Reynders‑taks.

• Je eigen beleggingsstrategie: ga je voor groei (accumulating) of inkomen (distributing)?

Door goed op de hoogte te zijn van deze aspecten vermijd je onaangename verrassingen en maximaliseer je je netto rendement op lange termijn.